TRAWA TURÓWKA / ŻUBRÓWKA

TRAWA TURÓWKA / ŻUBRÓWKA
(Hierochloë odorata)


ang. sweet grass, holy grass;
hiszp. hierba aromática, hierba de bisontes;
niem. Duftende Mariengras, Duft-Mariengras, Vanillegras, Süßgras, Bisongras;
fran. avoine odorante;
ros. Зубро́вка души́стая, Зубровка паху́чая;

Turówka wonna należy do traw z rodziny wierzchlinowatych porastających północną i środkową Europę. Porasta przede wszystkim miejsca nasłonecznione i półcieniste, jednak występuje w znacznym rozproszeniu, co utrudnia jej zbieranie. Największe skupiska żubrówki w Polsce znajdują się na terenie Puszczy Białowieskiej, gdzie porasta leśne polany, podmokłe łąki i częściowo zacienione zarośla. Ze względu na jej powszechne zastosowanie przemysłowe w chwili obecnej znajduje się na liście roślin objętych ochroną gatunkową. W sprzedaży dominuje surowiec pochodzący z upraw, wykorzystywany przede wszystkim do aromatyzacji żywności, perfum oraz napojów wyskokowych (stanowi ważny składnik wódki marki „Żubrówka”).

Jedno opakowanie ("sztuka") produktu zawiera około 10 całych "trawek" złożonych z co najmniej 2 źdźbeł. Waga netto towaru to min. 5 g. Taka ilość wystarcza do aromatyzacji do 10 litrów alkoholu.


SUROWIEC: liść trawy (folium hierochloeae)

Zawiera znaczne ilości kumaryny nadającej źdźbłom charakterystycznego aromatu dobrze wyczuwalnej woni wanilii i kokosa. Ponadto obfituje w kwas kumarynowy,ferulowy i melilotowy.


DZIAŁANIE

Trawa żubrówka jako surowiec zielarski wykorzystywana jest przede wszystkim ze względu na wysoką zawartość kumaryn stanowiących substancję o działaniu przeciwnowotworowym oraz nasilającym przeciwrakowe działanie niektórych leków onkologicznych. Wpływa uspokajająco, łagodzi stany pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego, zapobiega skurczom mięśni gładkich. Jednocześnie poprawia krążenie i przyspiesza wydalanie moczu, jak również korzystnie wpływa na działanie wątroby i woreczka żółciowego. Badania wykazały zabójczy wpływ na roztocza i pierwotniaki, jak również zapobieganie rozwojowi i rozprzestrzenianiu się chorób grzybiczych. Kumaryna zawarta w turówce wspomaga funkcjonowanie trzustki, a jednocześnie łagodzi objawy nerwicy wegetatywne i ułatwia zasypianie.


ZASTOSOWANIE

W ziołolecznictwie zastosowanie znalazły przede wszystkim alkoholowe i olejowe wyciągi z trawy żubrówki, ponieważ obie wymienione substancje (tłuszcze i alkohole) przyspieszają wchłanianie kumaryny przez organizm. Zaleca się ich spożywanie w stanach pobudzenia nerwowego, przy nadmiernym stresie oraz przy spowodowanej nim bezsenności. Również w kolkach, skurczach żołądka i jelit, przy zakażeniach grzybiczych, bakteryjnych i pasożytniczych. Zewnętrznie zalecane jest nacieranie skóry przy łuszczycy, stanach zapalnych skóry, wszelkiego rodzaju ropniach, trądziku i łojotoku. Wyciągi z żubrówki działają rozgrzewająco i redukują skłonność do wyprysków, jednocześnie przyspieszając ich gojenie.


PRZECIWWSKAZANIA

 Ze względu na brak odpowiednich badań tym kierunku nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.


SPOSÓB PRZECHOWYWANIA

Należy przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci, w zamkniętych opakowaniach, chronić od światła i wilgoci.


PRZYKŁADOWE SPOSOBY ZASTOSOWANIA

Napar
1 źdźbło turówki rozdrobnić i zalać 50-100 ml gorącej wody. Odstawić do zaparzenia pod przykryciem na 15 minut, po czym schłodzić. Używać do wcierania w skórę i włosy. Można w połączeniu z nalewką z liścia brzozy lub liścia pokrzywy. Zalecana w łuszczycy i stanach zapalnych skóry oraz trądziku i łojotoku.

Nalewka
1 część trawy żubrówki zalać 5 częściami spirytusu 70%. Odstawić w chłodne i ciemne miejsce na 2 tygodnie. Po tym czasie odcedzić, stosować zewnętrznie do nacierania skóry (w reumatyzmie, stanach zapalnych, łuszczycy) lub wewnętrznie w ilości 5 ml (1 łyżka stołowa) dwa razy dziennie.

Wódka Żubrówka
1 źdźbło trawy zalać 0,7 litra alkoholu 40-50% oraz dodać szczyptę cukru. Odstawić do maceracji na 14 dni. Alkohol pozostaje gotowy do spożycia, gdy roztwór uzyska lekko żółtawe zabarwienie.

Aromatyczny dodatek do tytoniu
Wysuszone i pokruszone źdźbła turówki można wymieszać z tytoniem w proporcji „do smaku”. Skręcone do postaci domowego papierosa gwarantują wszystkim palaczom całkowicie nowe doznania smakowo-aromatyczne.